حال به ترسناکترین بیماری مقاربتی یعنی ایدز میرسیم. اگرچه تعداد کل قربانیان ایدز در هر سال مشخص -مثلا بسیار کمتر از مبتلایان به سوزاک است-ولی به علت عواقب بسیار ویرانگر (معمولا کشنده)-و درمان بسیار گران قیمت و طولانی و عدم علاج قطعی -این بیماری به یکی از مهمترین مشکلات بهداشتی که در حال حاضر با آن مواجه هستیم در سراسر دنیا تبدیل شده است. ویروس ایدز: علت ایدز یک رتروویروس است که به نام ویروس نقص ایمنی انسانی معروف است (HIV). این ویروس دارای یک پوشش خارجی است. این پوشش یک هسته پروتئینی را احاطه کرده است که از مواد وراثتی ویروس (اسید ریبونوکلئیک-RNA) محافظت میکند. این ویروس برای آلوده کردن سلول به سطح آن می چسبد و وارد سلول میشود سپس پوشش خارجی خود را می اندازد و RNAی خود را آزاد میکند. رتروویروسها دارای آنزیمی به نام آنزیم نسخه بردار معکوس هستند که RNAی ویروسی را در داخل سلول آلوده به DNA(اسید داکسی ریبونوکلئیک) تبدیل میکند. در ضمن این ویروس میتواند باعث اتصال این DNAبه DNAی میزبان شود. این قابلیت موذیانه دو پیامد دارد. اولا هر سلولی که از تقسیم سلول آلوده تغییر شکل یافته به وجود می آید حامل DNAی ویروسی است. ثانیا سلول حاوی DNAی ویروسی در یک لحظه (هنوز به میزان زیادی ناشناخته است)شروع به ساختن نمونه های جدیدی از ذرات ویروس میکند. در نتیجه سلول به کارخانه تولید ویروسهای جدید تبدیل میشود. سپس این ویروسها سلول را مجبور میکنند که به آنها پوشش پروتئینی جدیدی بدهند. آنها با تخریب سلول آن را ترک میکنند تا سلولهای جدید میزبان را مورد حمله قرار دهند و چرخه تخریب را تکرار کنند. همچنین رتروویروسها احتمالا میتوانند از طریق تحریک انکوژنهای (ژنهای مولد سرطان که در هر سلولی یافت میشوند) سلول میزبان -سلولهای آلوده را سرطانی کنند. سلول اصلی مورد تهاجم ویروس ایدز نوعی سلول سفید خون به نام لنفوسیت T4 است که سلول T4 کمک کننده نیز خوانده میشود. این سلول یکی از اولین سدهای دفاعی علیه بیماریهای مهاجم است و مسئول تولید پادتن علیه اجرام خارجی مثل ویروسها و باکتریها میباشد .رمز موفقیت ویروس ایدز توانایی آن در نابودی همان سلولی است که دفاع بدن در مقابل ویروس را سازمان میدهد . در نتیجه ویروس مرکز فرماندهی را منهدم میکند. ویروس ایدز ماکروفاژها (سلولهای ایمنی مسئول حمله و بلع باکتریهای مهاجم) را نیز مورد حمله قرار میدهد. در واقع کلیه قسمتهای دستگاه ایمنی توسط ویروس ایدز متأثر میشوند. سلولهای دیگری که توسط ویروس ایدز مورد حمله قرار میگیرند سلولهای عصبی مغز و نخاع هستند. صدمه به این سلولها باعث بروز مخربترین علائم ایدز میشود. گسترش ایدز: ویروس ایدز هنگامی منتقل میشود که مایعات عفونی بدن از یک فرد آلوده به طور مستقیم وارد جریان خون فرد دیگر شود. در نتیجه هر مایعی از بدن که حاوی لنفوسیتها باشد میتواند دارای ویروس ایدز باشد. این مایعات عبارتند از خون-منی-اشک-بزاق-شیر مادر-و ترشحات مهبل. با این حال انتقال از طریق اشک یا بزاق عملا نشان داده نشده است. عوامل عمده ای که در آمریکا باعث انتقال ایدز میشوند عبارتند از: آمیزش جنسی مقعدی در میان مردان همجنس باز یا دارای تمایلات دوجنسی-و استفاده از سوزنهای مشترک در میان معتادان به مواد مخدر تزریقی. با وجود این انتقال از طریق آمیزش با جنس مخالف به عنوان یک روش اصلی سرایت رو به افزایش است(همانگونه که همیشه در افریقا بوده است) . انتقال توسط فرورفتن اتفاقی سوزن اثبات شده است اگرچه به نظر میرسد که میزان آن بسیار کمتر از انتقال ویروس التهاب کبدی نوع B از این طریق باشد. ویروس ایدز میتواند در زنان حامله مبتلا به ایدز از طریق جفت و هنگام زایمان منتقل شود. ویروس ایدز در شیر پستان نشان داده شده است و این نیز یکی از راههای نادر انتقال است. علائم و نشانه های ایدز: دوره نهفته بین عفونی شدن و بروز ایدز به صورت تمام عیار بسیار متغیر است و در برخی موارد بیش از ۷ سال طول میکشد . در ایدز وابسته به انتقال خون زمان متوسط بین تزریق خون تا تشخیص بیماری برای کودکان حدود ۲۰ ماه و برای بالغان ۳۰ ماه است . در مردان همجنس باز خطر بروز ایدز بعد از عفونت با ویروس ایدز از ۲ تا ۳۵ درصد در سال متغیر است. در حال حاضر معتقدند اکثر افرادی که از نظر سرم شناسی مثبت میشوند (افرادی که پادگن یا پادتن ویروس ایدز در سرم خونشان قابل نشان دادن است )دیر یا زود به ایدز مبتلا میشوند . افرادی شناخته شده اند که ۲ تا ۴ هفته بعد از عفونت دچار نشانگان ویروسی غیر اختصاصی حاد میشوند. این نشانگان شامل تب - کوفتگی-بثورات پوستی-درد مفصل-و تورم غدد لنفاوی میشود که ۳ تا ۱۴ روز طول میکشد.بعد از ۱ تا ۳ ماه تبدیل سرمی بروز میکند یعنی آزمایشهای خونی از نظر پادگن یا پادتن ویروس ایدز از آن به بعد مثبت میشود. مجموعه علائم وابسته به ایدز: این مجموعه شامل گروه متنوعی از نشانه ها و علائم است که عبارتند از: کاهش وزن-تب-کوفتگی-ضعف-تورم غدد لنفاوی-اسهال-کم خونی-و عرق شبانه. کلیه این یافته ها در یک زمان خاص وجود ندارند و مسیر و مدت زمان آنها نیز ممکن است متفاوت و ادواری باشد . نشانگان ایدز تمام عیار: هر کدام یا کلیه نشانه ها و علائم فوق ممکن است وجود داشته باشند. در ضمن قربانیان -به عفونتهای فرصت طلب - سارکوم کاپوسی-یا لنفوم(تومور بافت لنفاوی) مبتلا میشوند. عبارت عفونت فرصت طلب یعنی نوع خاصی از عفونت که معمولا در انسانهای سالم ایجاد نمیشود و تنها زمانی بروز میکند که فرد ضعیف میشود یا دستگاه ایمنی او صدمه می بیند (مثل ایدز). این عفونتهای فرصت طلب عبارتند از: ذات الریه ناشی از پنوموسیستیس کارینی (یک انگل تک سلولی که باعث نوعی ذات الریه بویژه در مبتلایان به ایدز میشود)-بیماری کریپتوسپوریدیوز(نوعی بیماری اسهالی که در اثر یک انگل تک سلولی از نوع کریپتوسپوریدیا ایجاد میشود)- توکسوپلاسموز(نوعی بیماری که در اثر یک انگل تک سلولی به نام توکسوپلاسماگوندی ایجاد میشود)- کاندیدیاز(نوعی عفونت قارچی که پوست-مخاط دهان((برفک))-دستگاه تنفسی و مهبل را مبتلا میکند و گاهی باعث عفونت عمومی میشود)- کریپتو کوکوز(نوعی عفونت قارچی که کانون عفونت اولیه آن ریه است و ممکن است به پرده مغز -کلیه-استخوان و پوست گسترش یابد)-هسیتوپلاسموز(نوعی عفونت قارچی که کانون عفونت اولیه آن ریه است)- سل و عفونت با ویروس تبخال . سارکوم کاپوسی یک تومور عروق خونی است که پوست و سایر اعضا را درگیر میکند. تومورهای پوستی در قربانیان ایدز ضایعات صورتی تا ارغوانی رنگی هستند که ممکن است در هر نقطه از بدن مثل دهان ظاهر شوند. معمولا اندازه و تعداد این ضایعات بسرعت افزایش می یابد -ضعف عمومی بیمار را تشدید میکنند و اغلب کشنده هستند. اختلالات عصبی همراه با ایدز عبارتند از : التهاب پرده مغز(مننژیت)-ضعف اندامها و از دست دادن تعادل-تشنج-توهم-و زوال عقل پیشرونده . درگیری عصبی در ۳۰ تا ۵۰ درصد قربانیان ایدز بروز میکند. کوری معمولا در اثر التهاب شبکیه ناشی از ویروس سایتومگال ایجاد میشود. تشخیص: در حال حاضر از ۲ نوع آزمایش معمول سرم شناسی برای تشخیص ایدز استفاده میشود. هر دو آزمایش برای پی بردن به وجود پادتن ویروس ایدز به کار میروند. در حال حاضر آزمایشهای مستقیم برای پی بردن به وجود خود ویروس از نظر فنی دشوار است. رایجترین آزمایش بیماریابی آزمایش جذب مواد ایمنی وابسته به آنزیم (ELISA) است که در آن سرم خون فرد مورد آزمایش در تماس با قطرات پوشیده با پاد گن ایدز قرار میگیرد. اگر پادتن در سرم وجود داشته باشد واکنش پادگن -پادتن ایجاد تغییر رنگی میکند که توسط یک نور سنج حساس نشان داده میشود. این آزمایش ۹۹ درصد افرادی را که بیش از ۳ ماه از عفونت آنها گذشته است شناسایی میکند. این آزمایش احتمالا در افرادی که تازگی دچار عفونت شده اند به طور کاذب منفی میشود زیرا تولید میزان کافی پادتن در پاسخ به عفونت نیاز به زمان دارد. این آزمایش تنها در حدود ۲ دهم درصد موارد یا ۲ نفر در هر ۱۰۰۰ نفر ایجاد پاسخ مثبت کاذب (یعنی آزمایش مثبت در فردی که دچار عفونت نیست) میکند. نتیجه آزمایش الیزا تا زمانی که تکرار آزمایش روی همان نمونه سرم خون دوباره مثبت نشود مثبت تلقی نخواهد شد. معنی این آمارها چیست؟ آنها اساسا به این معنی هستند که این آزمایش در جمعیتی که در معرض خطر متوسط تا زیاد هستند (مثل معتادین به داروهای تزریقی در شهر نیویورک ) بسیار دقیق است. این آزمایش در جمعیت کم خطر (مثل زنان متمایل به جنس مخالف در کانزاس) نسبتا غیر دقیق است. معمولا مثبت بودن آزمایش الیزا با آزمایش دیگری به نام آزمایش وسترن بلات تأیید میشود. این آزمایش نیز پادتن سرم خون را نشان میدهد ولی ایجاد خطای مثبت کاذب در آن کمتر از آزمایش الیزا است. آزمایش وسترن بلات یک روش ایمنی شناسی است که بسیار پر زحمت است و برای اجرا و تفسیر آن مهارت و تجربه زیادی لازم است. وقتی هر دو آزمایش الیزا و وسترن بلات انجام شوند احتمال بروز نتیجه مثبت کاذب تنها حدود ۱ در ۱۰ هزار نفر فرد مورد آزمایش است. در ضمن آزمایش وسترن بلات حدود ۲ درصد نمونه های مثبت آزمایش الیزا را تأیید نمیکند. بنابراین اگرچه این آزمایشها نسبتا دقیق هستند ولی بویژه در جمعیت کم خطر به هیچ وجه کاملا دقیق نیستند. درمان: در حال حاضر درمان مؤثری برای ایدز غیر از اقداماتی که برای مقابله با عفونتهای فرصت طلب -سرطانهای همراه-و سایر عوارض میشود وجود ندارد. این کوشش زیاد برای یافتن یک راه درمانی یا یک روش مؤثر پیشگیری به وسیله موجودی برانگیخته شده است که ژن آن به بخشی از ساختمان ژنی سلول میزبان تبدیل میشود. تا زمانی که این پدیده روی میدهد احتمال اندکی برای رهایی از ویروس وجود دارد. در حال حاضر اکثر داروهای ضد ویروسی ایدز مرحله تبدیل RNA به DNA را هدف گیری کرده اند و سعی دارند عمل آنزیم تبدیل کننده معکوس را مهار کنند. تا کنون از میان داروهای تحت آزمایش زیدو وودین ( AZT) و دی داکسی اینوزین (DDI) تنها داروهایی هستند که توسط اداره غذا و دارو از نظر درمانی تأیید شده اند. AZT از طریق فریب دادن ویروس و گنجاندن دارو در DNA عمل میکند. وقتی این پدیده روی دهد DNA نمیتواند نمونه های جدید ویروس ایدز را ایجاد کند. نتایج اولیه نشان میدهد که زیدو وودین طول عمر را زیاد میکند و ممکن است شروع علائم بالینی را در افرادی که از نظر سرمی مثبت هستند به تأخیر اندازد. ولی با این همه طول عمری که به این ترتیب به دست می آید با مقیاس ماه اندازه گیری میشود و عوارض جانبی مهم زیادی همراه با درمان توسط زیدو وودین ایجاد میشود. داروهای جدید ارائه شده سایر مراحل چرخه عفونت زایی را هدف قرار داده اند. آنها میتوانند از ورود ویروس به سلولهای غیر آلوده جلوگیری کنند یا در تولید اجسام ویروسی جدید در داخل سلول آلوده اختلال ایجاد کنند. در برخی از موارد میتوان از بروز عفونتهای ثانویه جلوگیری کرد. داروی پنتامیدین که از راه بینی استفاده میشود در جلوگیری از ذات الریه ناشی از پنوموسیستیس کارینی مؤثر است. یک داروی دیگر به نام فوسکارنت در جلوگیری از التهاب شبکیه ناشی از ویروس سایتومگال مؤثر است . در حال حاضر واکسنی برای ایدز وجود ندارد اگر چه کوششهای پرشوری در جریان است. جلوگیری از ایدز توسط واکسیناسیون دشوار است زیرا به نظر میرسد که ویروس ایدز به راحتی دگرگون میشود و انواع بسیار گوناگون با تفاوتهای جزئی پدید می آید. واکسنی که علیه یک نوع ویروس تولید میشود ممکن است علیه دیگری مؤثر نباشد (بسیار شبیه به واکسنهای آنفلوانزا) . ویروس ایدز ممکن است در حالی وارد بدن شود که قبلا داخل لنفوسیتها شده است. در این حالت واکسن قادر به نفوذ نیست . از طرف دیگر حتی اگر نتوان از ورود ویروس به بدن جلوگیری کرد احتمال دارد واکسنهایی ساخته شود که ویروس را مهار کند. پیشگیری از ایدز: گروه پر خطر: چون درمانی برای ایدز وجود ندارد باید یک برنامه آموزشی در سطح ملی اجرا شود تا رفتارها را تغییر دهد و گسترش بیماری را کند نماید. مهمترین عامل در جلوگیری از گسترش ایدز آگاهی از این نکته است که چه افرادی در معرض خطر زیاد بیماری ایدز یا ابتلای به آن هستند . این افراد عبارتند از: مردانی که از سال ۱۹۷۷ با مرد دیگری تماس جنسی داشته اند. کسانی که هنگام تزریق دارو از سوزن مشترک استفاده میکنند. مردان و زنان خودفروش و شریکهای جنسی آنان . احتمال انتقال ویروس ایدز در تماس جنسی مقعدی بویژه به شخص مفعول بیشتر است. شریکهای جنسی افراد مبتلا به عفونت با ویروس ایدز در معرض خطر زیاد این عفونت هستند. افراد مبتلا به هموفیلی که قبل از سال ۱۹۸۵ عوامل انعقادی خون دریافت کرده اند . کودکان مادران مبتلا به عفونت یا در معرض خطر زیاد. روشهای مهم برای جلوگیری از سرایت: از آمیزش جنسی با افراد متعلق به گروههای پر خطر خودداری کنید. تعداد تماسهای جنسی خود را کاهش دهید . یک رابطه پایدار و دوجانبه تک همسری با یک فرد غیر عفونی -خطر ابتلای جدید به عفونت ویروس ایدز را برطرف میکند. از اعمال پر خطر بویژه تماس جنسی مقعدی خودداری کنید و از کاندوم استفاده کنید. استفاده از کاندوم خطر سرایت ایدز از یک شریک جنسی آلوده را حداقل ۱۰ برابر کاهش میدهد. مطالعات اخیر نشان داده است که کاندومهای حاوی ماده اسپرم کش ((نان اکسینول ۹)) ممکن است در ضد عفونی کردن ویروس ایدز مؤثر باشد این داروها از گسترش کلامیدیا -ویروس تبخال-نیسریا گونوره آ -و سیفلیس نیز جلوگیری میکنند. هرگاه یک ضایعه تناسلی (مثل التهاب) بروز کرد از تماس جنسی خودداری کنید . در حال حاضر معتقدند که ضایعات تناسلی ورود ویروس ایدز به بدن را تسریع میکند. چون ویروس ایدز ممکن است از طریق جفت منتقل شود افرادی که آزمایش آنها از نظر ایدز مثبت است نباید حامله شوند. افرادی که به گروههای پر خطر تعلق دارند نباید خون اهدا کنند حتی اگر آزمایش آنها از نظر وجود پادتن ایدز منفی باشد. افراد متعلق به گروههای پر خطر باید در مورد مصلحت بودن واکسیناسیون علیه التهاب کبدی B با پزشک مشورت کنند. افرادی که آزمایش آنها از نظر ایدز مثبت است باید: از قبل به شریکهای جنسی خود اطلاع دهند که آزمایش آنها از نظر ایدز مثبت است. شریکهای جنسی خود را از ابتلا به ایدز در اثر اعمال جنسی ناسالم محافظت کنند. به شریکهای جنسی قبلی خود اطلاع دهند که انجام آزمایش از نظر ویروس ایدز در مورد آنها ضروری است. چه زمانی باید آزمایش از نظر ایدز انجام شود: همان طوری که قبلا ذکر شد افرادی که در خطر بسیار اندک مواجهه با ایدز هستند بیشترین احتمال آزمایش مثبت کاذب را دارند. در حال حاضر اگر ۱۰۰ هزار نفر از افراد بدون ایدز از نظر وجود پادتن ایدز آزمایش شوند ۱۰ نفر از آنان با هر ۲ آزمایش الیزا و وسترن بلات نتیجه مثبت کاذب نشان میدهند. نتایج زیان آور این تشخیص غلط را نباید دست کم گرفت. صرفنظر از اضطراب ناشی از این باور نادرست که مبتلا به یک بیماری کشنده هستید ممکن است در دسترسی به بیمه سلامتی یا عمر و یا حتی در به دست آوردن شغل دچار مشکل شوید. اگر در گروه پر خطر قرار دارید باید آزمایش شوید تا بدانید که آیا باید عملکرد جنسی خود را تغییر دهید یا خیر. در نهایت افرادی که در نظر دارند از لحاظ ایدز مورد آزمایش قرار گیرند باید ۳ عامل را بسنجند. ۱-حصول اطمینان روانی از اینکه آیا در اثر مواجهه احتمالی از ابتلای به بیماری در امان مانده اید یا خیر . ۲-اضطراب ناشی از عدم آگاهی از وضعیت خود. ۳- آگاهی بالقوه مخرب از این نکته که شما به یک بیماری لاعلاج مبتلا شده اید. دو عامل دیگر نیز باید در نظر گرفته شود .اگر فکر میکنید که ممکن است اخیرا در معرض بیماری قرار گرفته اید و آزمایش شما منفی است باید آزمایش را ۳ ماه دیگر تکرار کنید تا فاصله زمانی بین عفونت و مثبت شدن آزمایش از نظر سرم شناسی سپری شود. اگر تصمیم به انجام آزمایش گرفتید در جستجوی مؤسسه ای باشید که در صورت مثبت شدن نتیجه آزمایش بتواند شما را راهنمایی کند. مواردی که ایدز از طریق آنها منتقل نمیشود: ۱-تماس اتفاقی با فرد مبتلا به عفونت:ایدز از طریق تماس نزدیک جنسی یا هر راهی که ویروس را به جریان خون وارد کند منتقل میشود. شواهدی مبنی بر اینکه ایدز از طریق لمس فرد مبتلا -دست دادن-استفاده از حمام-توالت و وسایل استحمام مشترک منتقل شود وجود ندارد. ویروس از طریق غذا و نوشیدنی نیز سرایت نمیکند. ۲-بازی با کودکان مبتلا به ایدز: یکی از جنجالی ترین مسائل جداسازی کودکان مبتلا به ایدز از سایر کودکان دبستانی است. تماس بین کودکان هیچ خطر اثبات شده ای را برای انتقال ایدز ایجاد نمیکند. احتمال انتقال این بیماری از کودک مبتلا به کودکان دیگر از طریق گاز گرفتن نیز وجود ندارد. زیرا این ویروس به ندرت در بزاق ظاهر میشود. ۳-گزیده شدن توسط پشه ها و ساسها: شواهدی مبنی بر اینکه ایدز بتواند از طریق نیش حشرات منتقل شود وجود ندارد. ۴-اهدای خون: اهدای خون نمیتواند باعث عفونت شود زیرا تنها از سوزنهای ضد عفونی شده استفاده میشود و هنگام اهدای خون چیزی تزریق نمیشود. شما از طریق اهدای خون تنها به جامعه خود خدمت و به همنوع خود کمک میکنید. ۵-دریافت خون: در حال حاضر که کلیه خونها از نظر ایدز آزمایش میشوند و از اهدای خون توسط افراد پر خطر جلوگیری میشود -خطر ابتلا به ایدز از طریق انتقال خون بسیار اندک است. ایدز و شیادی: به نظر میرسد کمتر بیماری مثل مبتلایان به ایدز هدف شیادان قرار گرفته باشد. این قابل درک است که هر فرد مبتلا به یک بیماری لاعلاج پذیرای نظرات جدید درمانی (حتی نوع افراطی آن) باشد. ولی لطفا مراقب هرکس که شکل جدیدی از درمان را ارائه میکند باشید. اگر این افراد به طور مستقیم وابسته به دانشکده پزشکی یا مؤسسات پزشکی شناخته شده در سطح ملی نیستند به شیاد بودن آنها مشکوک شوید زیرا در این مؤسسات است که پیشرفتهای راستین و قابل اعتماد برای مقابله با ایدز در جریان است. از میان فراورده ها و داروهای تقلبی ایدز که فهرست آن توسط بخش مصرف کنندگان اداره غذا و دارو منتشر شده است میتوان از جلبکهای آبی و سبز (که به آن لجن آبگیر نیز میگویند) -تزریق پراکسید هیدروژن- ماده نگهدارنده غذا به نام BHT -قرصهای مشتق از موشهایی که به آنها ویروس ایدز تلقیح شده است- قرصهای لسیتین-و کپسولهای گیاهی که در آنها مقادیر زیادی فلزات سمی پیدا شده است نام برد. برخی از درمانهایی که روی آنها تبلیغ میشود عبارتند از: ضربه زدن به غده تیموس برای تولید سلولهای سفید- مالیدن بوته های خشک به پوست-شستشوی بدن با محلولهای رنگبر- و قرار دادن اعضای تناسلی و راست روده در معرض تابش آفتاب در ساعت ۴ بعد از ظهر. لطفا به هیچ یک از این موارد اعتماد نکنید.

منبع:http://pezeshkekhanevade.blogfa.com/category/11